Jack Ma : The 100% Made in China
28-Feb-2021, 10:06 PM
School leh
College a kal laia fail fo thin. China rama KFC an luh tirha hnathawk tur mi 25
interview an neih tuma amah chiaha an hnawl hnu. Harvard University-a vawi 10
admission dil a, an hnawl hnu. Chinese Police an laka diltu mi 5 zinga amah
chiah an hnawl hnu. A nun kawnga vawi 30 zet hnawl a nih hnu-a Chinese piang
tawh zawng zawng zinga hausa ber chu Jack Ma (Ma Yun) a ni ta. Khawvel mi hausa
21-na a ni ta der mai. China ramah chuan an Premier Li Keqiang-a aiin a lar ta
zawk hial mai le. He article hi kan Mizo
thalai, entrepreneurship kawng zawhtu leh zawh tum mekte pual liau liau ni
sela.
A hringnun zinkawng:
A pianpui
hming chu Ma Yun a ni a. Australian putar, a thian pakhat-in “Jack Ma” tiin a
hming thlaksak a. Tuna Jack Ma hi alo ni ta a ni. China khawpui lian lo tak
thin Hangzhou-ah alo chawr chhuak a. An khuaa school an neih ve ang angah a kal
ve a. Kum 24 a nihin Hangzhou Dianzi University atangin a graduate ve a.
Saptawng thiam a duh em avangin kum 9 chhung zet an khaw tlawhtu sap tourist-te
hruai kualin a inhlawh a. American, Australian leh British awphawi a thiam vek.
An khaw university-ah sap tawng zirtirtu hna, thla khata Rs 187/- hlawhin a
thawk a. Saptawng zirna class te pawh sum hlawh belh nan a hawng lawp lawp
thin.
School tha
leh college thaah zir ve a duh a. Admission a dil apiang an hnawl a. Harvard
University, USA-ah pawh vawi 10 admission a dil a, a hlawhchham zel. A
nunkawngah vawi 30 zet hnawl (reject) a ni a. A beidawng ngai lo. 1994-ah
USA-ah a zin ve a, a vawi khat nan Computer leh internet a hmang ve a. A
ngaihtuah a. China ramah internet-a sumdawnna, internet kaltlanga thil lei leh
hralhna (e-commerce) din turin thutlukna a siam a. A chhungte leh a thiante
zawng zawngin “Mi â” an ti a. Bul tanna tur sum (start-up capital) a nei lova.
Chinese bank pakhat mahin pawisa an puktir duh lova. A chhungte leh thiante sum
dollar 3000 a hmu hram a. Kum 31 mi nihin kum 1996 khan “China Yellow Pages”
tih hmingin a chenna apartment te reuhte-ah company a din ve ta a ni.
An company
chuan kum thum chhungin dollar khat mah sum a lalut lova, chuti chung chuan
chhun zan awmin sum puk belh tur leh sumdawng tenau te’n a website an hman
theih nan industry tenau leh sumdawng tenaute a dawr kual a. Amah ngeiin “China
sorkar atangin naia sen (cent khat) pawh ka hmu lova, nakinah chuan China
mipuite hian ka zar an la zo ve ang,” a ti mai a. Amah leh amah chu “Eng thil
mah sawi nawi suh. Midangin lo sawi nawi rawh se. I tumram pan zel rawh, (Don’t
complain, let others complain, just follow your dreams)” tiin a infuih thin.
A hausakna:
Sumdawng
bultan turte sum puktirtu (investor) lar tak Goldman Sach-in a sum mamawh zat
an puktir thei ta hlauh mai a. Kum 35 mi a nihin “Alibaba.com” tih chu a
tlangzarh ta a ni. Internet hmanga bazar a siam tirh chuan a thiante nen thil
an inleisak tawn mai mai a. Tunah chuan Alibaba.com kaltlangin nitin mi
maktaduai 800 velin an leiin an hralh ta. Kum 2016 khan Alibaba sum hmuh chu
cheng vaibelchhe 1,47,541/- a ni a. Chinese mipui piang tawh khiti zozai zingah
a hausa ber alo ni ta. Khawvel hausa 21-na niin 2020 ah chuan khawvela hausa
ber a ni thei awm mange, an ti ta hial mai.
Khawvel
hmuntinah a inzarpharh a. Hongkong-ah, France-ah, New York-ah ram zau leh in
ropui a nei thleh thluah a. Private jet nen khawvel car manto ber ber a nei a.
A hnathawkte zingah innei duh an awm a nih chuan kumtin a huhova inneih (mass
wedding) a buatsaihsak thin. Alibaba group hnuaiah chuan e-commerce platform
dang heng - Taobao, Tmall, Alipay, Aliexpress te a siam belh zel a. China ram
chanchinbu lar ber “South China Morning Post” chu a lei a. India ram internet
company thangduang PayTm-ah pawh share 40% a lei leh tawh. KFC, Pizza Hut leh
TacoBell inzawm “Yum China” chu a lei tawh bawk. “Kum 80 ka tlin hunah chuan ka
hausakna zaa 80 hi tanpui ngaite tanpui nan ka pe vek ang,” a ti heu mai a ni.
(Tuna a hausakna angah chuan zaa 80 chu cheng maktaduai 1,61,572/- zet a ni.)
The 100% Made in China:
Jack Ma chuan
“Ni khat pawh ram pawnah lehkha ka zir lova. Technology ka zir lova. Management
pawh ka zir hek lo. Chinese mipui rethei tak takte dinchhuah nan ka thawk a.
University tha ka rap lova. Tualchher ka ni. Chuvangin kei hi 100% made in
China ka ni,” a ti fiamthu thin. A bul tantirh lai chuan China chu internet
infrastructure lamah ala hniam ve hle a. An internet speed chu satel/hnapkhawn
speed kan tih ang tho a ni. China Telecom Department-in puih ngaihna an hre
chuang lova. China sorkar Ministry of Foreign Trade pawhin puih an tum chuang
lo. “Ram changkang hovin internet kaltlangin engkim an leiin an hralh a. Chinese
hovin kan la ti ve ang. Chutih hunah chuan Alibaba hi ala ding chhuak ang,” tih
kha a ring bur mai a ni.
China ram
sumdawnna dinhmun la thalo lutuk chu remchanna atan a hmang hlauh a. Amah
ngeiin “USA-a Silicon valley ang infrastructure tha leh changtlung hi China
ramah lo awm se, kei ang mirethei tan remchanna (opportunity) a awm thei lo.
Chinese ka ni a, ka ram ngeia remchanna awm chu ram pawn mite’n min rawn
chhuhsak hma-in ka lo tihkhalh a ni,” a ti. Jack Ma chuan University thalai
rualho hmaah thu sawiin “Kan ramah infrastructure tha awm lo, bultanna tur
sorkarin min pe lo, power supply a awm tha lo, chumi khami chu a tih theihloh
tih hi chhuanlamah hmang suh. Infrastructure a that loh poh leh hausakna tur
“opportunity” a tam a ni,” a ti hmiah mai. China ram tlansan a hmundanga
sumdawnna bultan a duh lo.
Jack Ma thurolum leh entrepreneurship:
“Entrepreneur
hlawhtling nih i tum chuan thil reng reng hi a thim zawngin hmachhawn suh. I
tithei a ni tih ring la, mi tih hma-in ti la, mi thawh hma-in tho rawh. I
bulhnaia miin mel khat a kal chuan mel hnih kal mai rawh. Zing dar 8 atanga
tlai dar 5 chhung lek hna i thawh chhung chuan i hlawhtling ngai lovang. Chhun
leh zan thliar hrang suh,” a ti hmiah mai. “He kum sangbi hi ‘century tha ber’
a ni, he hunbi hi sumdawnna hun tha a ni. Internet hi hlimhlawp atana hmang
lovin eibar zawn nan hmang rawh. Hnathawh nan internet tluka thawk rang leh
hmanhmawhpui thei che an awm lo. A chau ve thei lova, holiday a mamawh ve lo. I
chhiahhlawh tha ber chu internet hi a ni,” a ti.
Bultanna tur
sumpai (start-up capital) chungchangah Jack Ma chuan, “I phak tawk chiah hria
la. Bultanna atan thil lian tham lutuk ngaihtuah suh. Pawisaah buai suh. I
ruahmanna leh i thiltih chu a that phawt chuan Pawisa chuan a rawn umzui ang che.
Nangma mimalin engmah buaipui lo la, i kawppui tur team tha tak din la. I
thinlungah Duh ngawih ngawihna mei a alh phat chuan vawi tam tak hlawhchham mah
la, vawi 30 hnu-ah i hlawhtling ang,” a ti. Chinese bank leh Chinese puktirtu
lian ho atanga a beidawn hnu-ah Jack Ma chuan Goldman Sach company atangin
start-up capital a hmu daih mai. A rilru
kaihruai turin Taichi philosophy a hmang thin a. “Kum 35 i nih a, i la rethei
hle a nih chuan nangma thiam loh liau liau a ni,” a ti bawk.
Thalaite hnena a thuchah:
Khawvel ram
tinin TV talk-show ah an sawm thin a. Thalaite hnena i thuchah enge an tih
apianga Jack Ma chhanna chu, “Kum 20 i
tlin hma chuan lehkha tha takin zir hrim hrim la. Kum 20 – 30 inkarah
entrepreneur ni mekte hnung zui la. Thil tisual pheng phung la. Thil tihsual –
tlukchhiat leh tlakchhiat hlau suh. Siamthatna hun ala tam. Tlu la, tho leh la,
tlu leh la tho leh zel rawh. I tui zawng leh nuam i tih zawng dik tak zirchhuah
tum rawh. Kum 30 - 40 inkarah chuan ilo fing tawh ang. I thil lo tihsual tawhah
i inzir fing tawh ang. Nangma damkhawchhuah nan nangmah chauh i awm tih i
hrethiam tawh ang. Hemi kum chhungah hian i eizawnna tur bul tan tum hram rawh.
“Kum 40 – 50
inkarah chuan khawvel hi thawkrim leh taima, ngaihtuahna thluak hmang thiam apiangte
dinchhuahna a ni tih i hre tawh ang a. Chhun zan zawmin, hah leh hrehawm hre
lek lovin hna i thawk thei tawh ang. Kum 50 – 60 inkarah chuan i eizawnna leh
sumdawnna chu i uap ang a, thalai lehzual zawkte’n nang aiin an titha thei tawh
zawk tih ring la, ring thiam la. Kil katah thurawn pek pahin lo en tawh ang
che. Kum 60 hnu lamah chuan engmah tih ve tum duh tawh suh. Enjoy la, zin la,
nangma mimal nuam tihzawng atan he khawvel hi hmang daih tawh rawh,” a ti.
Keini ve thung hi:
Ka ngaihtuah
thin a. Keini rilru puthmang hi chu Jack Ma kal dan nen chuan a inletling hlauh
mai lo maw?? Kan ram fuh loh zia te; engpawh sorkar se, kan kalphung fuh lohzia
te; hnathawh aia nuam tawl hmasak kan duh dan te; pawisa hi thawhchhuah tur ni
lovin engemaw ti-a sorkar atanga hmuh tur ni tlata hriatna te; kan eizawnna tur
hi sorkar min tihsak tur nia hriat tlatna te; kan internet hman ve dan lah chu
a sum tihek zawnga ti ti leh fiamthu thawh mai mai nan te; kan dinhmun
siamremna atan engemaw kan nghak tlat mai te; loan kan lak pawhin rulh leh ngai
lo nia hriat tlat nate; kan eizawnnaa hnathawh taimak aiia kohhran leh
khawtlanga inhman tam zawk tha tlata hriatna te...... a tam em mai, ka sawi
seng lo.
Hawh teh u, i
ngaihtuah tlang teh ang u.